Aeronautyka.pl

Aeronautyka.pl > Śmigłowcowe linie lotnicze

2018-01-20 Śmigłowcowe linie lotnicze

Śmigłowce pasażerskie

Śmigłowce (potocznie helikoptery) to statki powietrzne zdolne do unoszenia się w powietrzu dzięki wytworzeniu siły nośnej na wirujących płatach nośnych (samoloty wytwarzają ją na stałym płacie nośnym).

Pierwszym produkowanym seryjnie śmigłowcem świata był wojenny wojskowy Focke-Achgelis Fa 223 mogący zabrać 4 pasażerów (grafika: Hubschraubermuseum)

Mimo, że śmigłowce rozwijano równolegle do samolotów to niezawodność i dojrzałość osiągnęły one znacznie później niż samoloty. Śmigłowce dłużej trapiły bolączki wieku dziecięcego. O ile pierwsze regularne samolotowe linie lotnicze pojawiły się zaraz po I wojnie światowej, to pierwsze funkcjonalne wiropłaty (autożyra i śmigłowce) pojawiły się tuż przed oraz podczas II wojny światowej. Ich większe wersje pasażerskie zaś dopiero po wojnie.

Historia linii śmigłowcowych

Śmigłowiec Sikorsky S-51 Dragonfly linii British European Airways (grafika: RuthAS, Wikimedia (CC))

Pierwsze linie śmigłowcowe powstały w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych w latach 50. XX wieku. W Anglii pierwszą śmigłowcową trasę śmigłowcową uruchomiły w 1950 roku linie British European Airways (dziś British Airways) z Cardiff w Walii przez Wrexham na lotnisko w Liverpoolu.

Po drugiej stronie Atlantyku w 1953 roku powstały linie śmigłowcowe New York Airways, które oferowały loty pasażerskie w aglomeracji Nowego Jorku. Wykonywały one regularne, rozkładowe przeloty między lotniskami nowojorskimi LaGuardia, Newark, Idlewild (późniejszy JFK) oraz Manhattanem. Bilet kosztował kilku dolarów.

Lądownisko śmigłowcowe na szczycie wieżowca linii Pan Am (grafika: Pan Am Historical Foundation)

W 1965 roku ofertę rozszerzono o rozkładowe loty na wieżowiec linii Pan Am. Pasażerowie mogli się odprawiać w wieżowcu, po czym byli transportowani śmigłowcem z jego szczytu na lotnisko, gdzie przesiadali się do samolotów przewoźnika.

Linia śmigłowcowa Pan Amu

Podobne śmigłowcowe linie "lotniskowe" powstały w innych metropoliach USA, w Europie oraz Azji.

Europejskim przykładem jest Airlink - regularna linia śmigłowcowa łączącą ze sobą dwa londyńskie lotniska Gatwick i Heathrow. Połączenie to, istniejące w latach 1978-1986, znacznie ułatwiło pasażerom przesiadkę gdy loty odbywały się z tych dwóch, różnych lotnisk. Lot między lotniskami na trasie 48 km (w prostej linii) trwał około 15 min. Bilet kosztował 12 funtów. 10 połączeń dziennie w każda stronę dawało 60 tys. przetransportowanych pasażerów rocznie. Połączenie zostało zawieszenie w 1986 roku wraz z ukończeniem budowy autostradowej obwodnicy Londynu M25. W ciągu 8 lat istnienia z trasy skorzystało około 600 tys. pasażerów.

Trasę obsługiwał śmigłowiec Sikorsky S-61 mogący zabrać na swój pokład do 28 pasażerów (grafika: broszura British Airways Helicopters)

Innym ciekawym europejskim przykładem było uruchomione w 2000 roku przez Copterline połączenie nad Zatoką Fińską pomiędzy stolicą Estonii Tallinnem a Helsinkami, stolicą Finlandii. Obsługiwało ono do 2005 roku nawet 75 tys. pasażerów rocznie.

Podróż Helsinki - Tallinn liniami śmigłowcowymi

Nad pasażerskimi śmigłowcami pracowano także w ZSRR. W 1957 roku oblatano śmigłowiec Mi-6, którego pierwotnie głównym zadaniem było... przenoszenie ciężkich rakiet z głowicami jądrowymi do odległych baz startowych. Stąd duże jego rozmiary - długość 33 metrów, średnica wirnika to 35 metrów, masa startowa aż 42,5 ton. Pasażerska wersja śmigłowca Mi-6 zabrać mogła 70-80 pasażerów.

Należący do Aeroflotu Mi-6 w wersji pasażerskiej

W ZSRR powstał także olbrzymi Mi-12. Do dziś jest to największy zbudowany śmigłowiec świata. Miał on 2 wielkie wirniki posadowione obok siebie o średnicy aż 35 metrów każdy. Maksymalna masa startowa tego giganta wynosiła 105 ton.

Mi-12 (grafika: Groningen Airport (GFDL))

Zbudowano 2 prototypy. Pierwszy jego lot odbyli się w 1964 roku. Śmigłowiec okazał się niezbyt udany i nie wszedł nigdy do produkcji oraz do służby.

Mało wiadomo o wykorzystaniu śmigłowców przez Rosjan na regularnych trasach. Wiele archiwalnych zdjęć radzieckich pasażerskich śmigłowców w barwach linii Aerofłot to bardzo często transportowce użytkowane przez rosyjskie wojsko.

Ze względu na stosunkowo małe prędkości oraz mały zasięg pasażerskie śmigłowce znalazły zastosowanie na regularnych trasach tylko w specyficznych, lokalnych warunkach między:

• centrami miast,
• centrami miast i lotniskami,
• wyspami i lądem,
• wyspami.

Linie śmigłowcowe wykorzystują heliporty, czyli "lotniska" dla śmigłowców. Ze względu na swoje małe rozmiary znajdują się często w centrach miast bądź na dachach dużych budynków.

Downtown Manhattan Heliport - jeden z kilku heliportów Nowego Jorku (grafika: Michael Paetzold, Wikipedia (CC))

Działające linie śmigłowcowe

Regularne linie śmigłowcowe pojawiają się i znikają często bez rozgłosu. Ich nazwy nigdy nie uzyskują takiej rozpoznawalności jak globalne linie lotnicze.

Poniżej działające obecnie regularne linie śmigłowcowe.

Wsparcie

Na bieżąco. Za darmo. Codzienne. Wesprzyj rozwój portalu Aeronautyka.pl!

Strona ta wykorzystuje mechanizm plików cookies. Dalsze korzystanie z niej, bez zmiany ustawień przeglądarki oznacza, że użytkownik akceptuje ich stosowanie (polityka prywatności i cookies).